De fasen van Venus uitgelegd
Net als alle andere planeten, evenals onze Maan, schijnt Venus doordat ze het zonlicht weerkaatst. Doordat haar baan zich binnen de baan van de Aarde bevindt, vertoont Venus fasen die sterk lijken op de fasen van de Maan.
Galileo was de eerste astronoom die dit verschijnsel opmerkte met behulp van een telescoop. Dit liet hem toe te bevestigen dat planeten lichamen zijn zoals de Aarde. De fasen van Venus konden niet verklaard worden met het systeem van Ptolemaeus waarbij de Aarde in het centrum staat. Het grote verschil met de Maan is dat, door de belangrijke veranderingen in afstand tussen Venus en de Aarde, de grootte van Venus aanzienlijk lijkt te veranderen, terwijl dat niet gebeurt bij de Maan.
Galileo brengt het systeem van Ptolemaeus, gecentreerd rond de Aarde, in gevaar
In 1610 publiceerde Galileo zijn Sidereus Nuncius, een verzameling van zijn observaties van de Maan en Jupiter uitgevoerd tussen 1609 en 1610. In de herfst van 1610 richtte Galileo zijn telescoop op Venus, die op dat moment juist zichtbaar was na lang verborgen geweest te zijn achter de Zon.
De resultaten van zijn waarnemingen begonnen het kosmologische systeem ontwikkeld door Ptolemaeus in gevaar te brengen, en bevestigden het systeem van Copernicus. Galileo’s aankondiging van zijn ontdekking van de fasen van Venus was als anagram verborgen in één van zijn brieven aan de Toscaanse ambassadeur in Praag:
"Haec immatura a me iam frustra leguntur o y", wat moet gelezen worden als: "Cynthiae figuras aemulatur mater amorum", of: “De moeder van de liefde [Venus] imiteert de figuren van Cynthia [de Maan]”.
Wanneer is Venus het helderst?
Een ander verschil tussen de fasen van Venus en die van de Maan is dat het normaal niet mogelijk is om van op Aarde Venus te zien als ze “vol” is, want op dat moment bevindt ze zich aan de andere kant van de Zon (bij hogere conjunctie en aan de hemel zeer dicht bij de Zon).
Venus is het helderst wanneer ze verschijnt als een halvemaan. Dat is het geval als Venus zich aan de avondhemel bevindt en bij haar maximale afstand tot de Zon, wat grootste elongatie genoemd wordt. Als we Venus aan de ochtendhemel zien, is ze het helderst juist voor de grootste elongatie.
