Niet één ster, maar driehonderd
GOMOS is een instrument dat aan boord ENVISAT vloog en de aardatmosfeer sondeerde tussen 2002 en 2012, gebruik makend van de occultatietechniek.
In plaats van de Zon als lichtbron te gebruiken zoals gewoonlijk, wat twee meetopportuniteiten per baancyclus oplevert (één zonsondergang en één zonsopgang), werd GOMOS gericht naar ongeveer 300 sterren, wat een groot aantal atmosferische compositiemetingen opleverde.
Een nadeel van deze spectaculaire toename is de zwakte van het gemeten signaal en diens gevoeligheid voor schittering. Bovendien zorgt de grote diversiteit aan spectrale karakteristieken van sterren met verschillende temperatuur en magnitude ervoor dat de gegevensverwerking complex wordt.
Een wereld van uitdagingen en opportuniteiten
Om al die redenen blijft dit experiment een zeer interessant studieonderwerp. Niet alleen biedt het een unieke dataset voor die specifieke periode, gekenmerkt door de toenemende voetafdruk van menselijke activiteiten en door het optreden van verschillende grote tropische vulkaanuitbarstingen die geleidelijk de aerosolbelasting van de stratosfeer doet stijgen. Beide fenomenen beïnvloedden het klimaat op significante wijze.
Op technisch vlak verplichtte het ook tot een heroverweging van de tot heden gebruikte dataverwerkingsmethodes, en de manier om informatie uit de metingen te halen, gebruik makend van de meest recente status van onze kennis om de juiste en betrouwbare gegevens te verkrijgen die nodig zijn om de atmosfeersamenstelling te kwantificeren.
Leren van het verleden om de toekomst beter voor te bereiden
Dergelijke uitdagingen zijn niet beperkt tot de verwerking en analyse van de GOMOS-dataset: de stellaire occultatietechniek die gebruikt werd in dit baanbrekend experiment zal ook in andere innoverende experimenten zoals ALTIUS gebruikt worden, waar de complexiteit van de dataverwerking door het gebruik van beeldvormingstechnieken nog meer zal toenemen.
Daarom is het van uiterst belang om de problemen en wetenschappelijke vragen die door de eerste stellaire occultatie gesteld wordenzo goed mogelijk op te lossen en te begrijpen. Leren van experimenten uit het verleden om de toekomst beter voor te bereiden is hier de kernboodschap!
