Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-AeronomieFysica en chemie van de atmosfeer van de Aarde en van andere planeten, en de kosmische ruimte.
Encyclopedie
Een plasma is een elektrisch geladen (geïoniseerd) gas, een mengeling van elektronen en positief geladen ionen.
De rotatieperiode van Venus op haar eigen as is erg traag. Met een retrograde rotatie draait de planeet in 224,7 dagen om de Zon.
Luchtkwaliteit is de samenstelling van de atmosfeer in onze directe omgeving en klimaat is het gemiddelde ‘weer’ over een langjarige periode.
Kortlevende gassen zijn vooral relevant voor de luchtkwaliteit en de langerlevende gassen meer voor klimaat, maar er is een zeer sterke link tussen beide fenomenen.
Een meteoor (algemeen bekend als 'vallende ster') is het lichtgevend fenomeen als gevolg van de interactie van een meteoroïde met de atmosfeer van de Aarde.
Menselijke activiteiten zoals energieverbruik en landbouw zijn verantwoordelijk voor de emissies van verscheidene chemische verbindingen in de atmosfeer.
Korte opsomming van de voornaamste kenmerken: temperatuur, diameter, luchtdruk, bergen, zwaartekracht, natuurlijke satellieten en elementen die de Marsatmosfeer haar rode kleur geven.
Van het rapporteren van een halo en donkere vlekken tot CO2 en andere gassen die met instrumentele technieken ontdekt zijn.
De bovenste laag -gedeeltelijk geïoniseerd- begint op ongeveer 80 km hoogte en kan tot hoger dan 1000 km gaan.
Ozonvernietiging leidt tot de vorming van het ozongat en versnelt naargelang de temperatuur daalt en de regio geïsoleerd raakt.
Sinds de vaststelling dat onze natuurlijke bescherming tegen UV-straling in gevaar is, is het gebruik van ozonvernietigende chemische stoffen geregulariseerd volgens internationale overeenkomsten.
Ozon in de stratosfeer absorbeert gevaarlijke UV-straling om ons te beschermen, terwijl ozon in de troposfeer een giftige stof is.
Blauw, groen, rood. Kronkelig, diffuus, of in slierten,… Het poollicht ontstaat doordat de magnetosfeer van de Aarde geladen deeltjes van de Zon opvangt of afleidt. Deze deeltjes verplaatsen zich vervolgens naar de lagere regionen van de atmosfeer volgens de lijnen van het magneetveld van de Aarde.
Metingen van atmosferische bestanddelen steunen meestal op dezelfde techniek: de DOAS-methode.
De plasmasfeer is een gebied in donut-vorm die de binnenste regio van de magnetosfeer vormt. Het bestaat uit geladen deeltjes (plasma) en ligt rond de planeet's evenaar.
De aeronomie is een multidisciplinaire wetenschap die de atmosferische omgeving bestudeert van zowel de Aarde als andere hemellichamen.
Eerste Europese missie naar de dichtstbijzijnde planetaire buur van de Aarde, Venus. Wetenschappelijke doelstellingen.
Het hart van een komeet is een vast geheel, een vuile sneeuwbal bestaande uit ijs en steen, de komeetkern. Dichter bij de Zon begint het ijs aan het oppervlak te sublimeren (van vast naar gas).
Omgevingsomstandigheden in de mangetosfeer, ionosfeer en thermosfeer van de Aarde ten gevolge van de Zon en de zonnewind.
Vragen over de interne en externe kern van de planeet Venus blijven open: temperatuur, vloeistof, vaste stof analyses.
Atmosferen gloeien zowel overdag als 's nachts op door interactie van zonlicht met atomen en moleculen.
De bovenste geïoniseerde laag van de aardatmosfeer beïnvloedt de kwaliteit van satelliet- en traditionele radiocommunicatie. Het heeft een belangrijk effect op globale navigatiesatellietsystemen.
Aurora-activiteit komt voor in ovale gebieden die gecentreerd zijn op de twee geomagnetische polen.
Het aardmagnetisch veld, onze bescherming tegen zonnestraling, varieert van plaats tot plaats, evenals in functie van de tijd.
De kleur van het poollicht (of aurora) leert ons iets over de chemische elementen in onze atmosfeer.
De Aarde wordt tegen deeltjesstraling beschermd door zijn magneetveld. Dit magneetveld creëert een beschermde zone rond de Aarde, die we de magnetosfeer noemen.
Net als het water dat rond de boeg van een boot stroomt wordt de stroom van de zonnewind beïnvloed door de aanwezigheid van de Aarde. Het aardmagnetisch veld bevat een ruimte gevuld met deeltjes afkomstig van de Aarde.
Inzicht in het gedrag van de Zon in verband met elektriciteitspanne's, satellietstoringen en blootstelling aan straling van astronauten.
Het ontsnappende gas creëert een soort atmosfeer rond de kern dat opgepikt wordt door de zonnestraling en zo een plasmastaart vormt.
De atmosferische samenstelling van Venus in percentages tonen 96,5% koolstofdioxide (CO2) en minder dan 3,5% stikstof (N2).
Het gebied van de troposfeer bevat de lucht die we inademen en is het toneel waar meteorologie en klimaat zich afspelen.
Gassen in de aardatmosfeer (zoals stikstof, zuurstof en ozon) filteren de schadelijke uv-straling
Venuswolken (die zwavelzuur bevatten) zijn waargenomen in het Ultraviolet UV en Infrarood IR.
Ultraviolette stralen (uv) bezitten veel energie maar zijn onzichtbaar. Hoewel de aardatmosfeer een bescherming vormt tegen een groot deel van de schadelijk uv, bereiken de gevaarlijke uv B-stralen het oppervlak.
Langdurige blootstelling aan ultraviolette straling kan ernstige schade veroorzaken aan alle levende organismen: zonnebrand, oogcataract, versnelde huidveroudering, huidkanker,...
Zonnevlekken lijken donkerder omdat ze koeler zijn en verschijnen volgens een periodieke variatie van ongeveer 11 jaar.
Men spreekt van een snelle zonnewind indien de snelheid rond 800 km/s bedraagt, en trage zonnewind als de snelheid eerder 400 km/s bedraagt.
Wanneer energetische deeltjes van de Zon de normale flux van de zonnewind verstoren en ruimtemissies bedreigen.
De Zon zendt voortdurend straling uit. Energie ontsnapt van de Zon met de snelheid van het licht onder de vorm van een golf. Er zijn verschillende soorten straling.
Het gebied van onze Melkweg waarin materie voornamelijk van de Zon komt.
Kernfusiereacties in de Zon zetten waterstof om in helium waarbij grote hoeveelheden energie vrijkomen.
De zonnewind is een plasma, een stroom geladen deeltjes (ionen en elektronen) die voortdurend ontsnappen uit de Zon naar de interplanetaire ruimte.
De Van Allen-gordels zijn ringvormige gebieden rond de Aarde waarin heel energetische deeltjes zitten.
Stikstofdioxide in de atmosfeer heeft zowel natuurlijke als menselijke bronnen, waarbij de mens het overgrote deel veroorzaakt.
Jupiter is de vijfde planeet van de Zon en veruit de grootste. Het is een reuzenplaneet, waarvan de massa 318 keer die van de Aarde is.
Wolken die in de nacht oplichten, of polaire mesosferische wolken op een hoogte van ongeveer 80 km worden steeds vaker zichtbaar.
De thermosfeer en de exosfeer zijn de lagen waar de kunstmatige satellieten, ruimtestations, ruimtetuigen, astronauten en cosmonauten zich voortbewegen.
Overgangszone tussen de ruimte en de sterk verschillende atmosferische lagen dichter bij de grond.
De dichtheid van de moleculen in de atmosfeer neemt exponentieel af met de hoogte. Onderaan zitten er veel opeengepakt, hoger zijn ze veel meer verspreid.
Het testen van een product, proces of materiaal om aan te tonen dat het bestand is tegen ruimtevluchten.
Voor het ontwerp, de opbouw en het gebruik van atmosfeer-meetinstrumentatie zijn elektronica, mechanica, software, gegevensverwerking en technische vaardigheden noodzakelijk.
Missie uit 1992 met experimenten voor het begrijpen van de interactie tussen de zon en de atmosfeer van de Aarde. Belgisch astronaut Dirk Frimout vloog mee.
Zijn professioneel leven in de ruimtewetenschappen kent een "hoogtepunt" tijdens de ruimtemissie Atlas-1.
De aanwezigheid van ozon in de stratosfeer zorgt ervoor dat de temperatuur stijgt met de hoogte.
De stoffen die de samenstelling van de atmosfeer in onze directe omgeving en/of het gemiddelde ‘weer’ over een langjarige periode bepalen, nemen slechts 1% van het volume van de atmosfeer in.
Dit natuurlijk fenomeen is nodig voor het leven op Aarde, maar de snelle toename in broeikasgassen zorgt voor bezorgdheid voor de toekomst.
Het as en zwaverdioxide (SO2)-gas uitgestoten door vulkaanuitbarstingen vormen een groot gevaar voor vliegtuigen.
Welke gassen kunnen, naast waterdamp en CO2, in de troposfeer van de Aarde gevonden worden?
Grote steden zoals Mexico, zowel als de belangrijkste industriële gebieden zijn sterk vervuild en zijn bijgevolg duidelijk ideintificeerbaar op kaarten die luchtverontreiniging tonen.
Zwaveldioxide in de atmosfeer is het resultaat van vulkaanuitbarstingen, verbranding van fossiele brandstoffen,... Het kan leiden tot zure regen.
De buitenste atmosfeer is zichtbaar opgedeeld in verschillende banden op verschillende breedtegraden, wat resulteert in turbulentie en stormen langs de op elkaar inwerkende grenzen.
Via meteoren leren wetenschappers over de ionosfeer, kometen, de vorming van het zonnestelsel en ruimtevaart.
Kometen, samengesteld uit een rotsachtige kern, de coma, een stofstaart en een plasmastaat, kunnen ons informeren over de vroege geschiedenis van de Zon en de planeten.
Bij radiodetectie van meteoren geven weerkaatste radiogolven informatie over het traject, de snelheid en de massa van 'vallende sterren'.
De drie meest actieve meteorenzwermen: Perseïden (in augustus), Geminiden (in december) en Quadrantiden (of Boötiden) (in januari).
Meteoroïden, wanneer kleine stukjes van planetoïden afbreken. Meteoor, wanneer deeltjes in de atmosfeer verbranden.
Het stof dat vrijkomt uit de kern van de komeet wordt achter de komeet geblazen, en vormt zo een diffuse wolk of staart.
Van het oppervlak tot de ruimte: troposfeer, stratosfeer, mesosfeer, thermosfeer en exosfeer
Kleine druppeltjes, die tijdens vulkaanuitbarstingen in de atmosfeer gestoten worden, spelen een belangrijke rol in de fysico-chemie van de atmosfeer.
Twee regio's in de atmosfeer van Venus vertonen totaal verschillende thermische eigenschappen.
Radaronderzoek toonde een jong vlak oppervlak met bergen, vlakten, hoge plateaus, vulkanen, kammen en inslagkraters.
Een combinatie van instrumenten om de atmosfeer, de plasma-omgeving en het oppervlak van Venus in detail te bestuderen.
Venusmissies tonen ons duizenden vulkanen, goed bewaard door de atmosfeer van Venus.
Venus was een belangrijk doelwit voor ruimtemissies en sondes in de jaren '60, '70, '80, '90 en 2000.
Zwavelzuurregen op Venus verdampt vooraleer het het oppervlak van de planeet kan bereiken.
De draaiperiode van een planeet ten opzichte van zogenaamde vaste sterren en niet ten opzichte van de Zon.
Vermits methaan op Aarde gelinkt is met micro-organismen zou de aanwezigheid van methaan op Mars een spoor kunnen zijn van vorig leven.
De atmosfeer van Venus bezit een dikke wolkenlaag die de planeet bedekt, op een hoogte van 30 tot 90 km.
Satelliet voor de studie van de chemische samenstelling van de atmosfeer in interactie met het oppervlak van Mars.
De wolkenlaag op Venus maakt één complete ronde van de planeet in 4,2 dagen, met windsnelheden van 540 km/u.
Seizoensveranderingen op de planeet Venus zijn erg beperkt vanwege de kleine axiale helling.
Het tijdsinterval tussen twee voorbijgangen van de Zon over de meridiaan, als gevolg van de rotatie van de Aarde.
De wetenschappelijke lading van ExoMars TGO bestaat uit vier instrumenten die de atmosferische gassen op Mars meten.
De ExoMars-missie bevindt zich sinds 2016 in een baan rond Mars. De wetenschappelijke doelen zijn onder andere het zoeken naar methaan en andere spoorgassen in de atmosfeer van de rode planeet.
Welke hoeveelheid en welk type water is aanwezig in de atmosfeer van Mars?
Door het zeer zwakke broeikasefect op Mars is de gemiddelde temperatuur slechts -63°C, met enorme verschillen tussen dag en nacht.
Venus vertoont fasen zoals die van de Maan. Galileo observeerde de fasen van Venus en bedreigde zo het systeem van Ptolemaeus dat gecentreerd was rond de Aarde.
Een foton van de Zon kan een atmosferisch deeltje fragmenteren.
Een foton van de Zon kan elektronen uit atmosferische deeltjes uitstoten.
Wanneer de temperatuur onder de -80° C daalt, worden de stratosferische deeltjes omgezet in microscopische ijskristallen, die een belangrijke rol spelen in de vernietiging van ozon.
De twee planeten zijn zeer gelijkaardig, maar een gedetailleerde vergelijking laat de verschillen naar boven komen.
De atmosfeer van Mars heeft geen beschermende ozonlaag en bevat 30 keer minder waterdamp van de atmosfeer van de Aarde.
Plaat met schakelingen die elektronische componenten met elkaar verbinden. Wordt gebruikt in computers en andere elektronische apparaten.
Methode waarbij elektrische componenten direct op het oppervlak van een printplaat (PCB) worden gemonteerd.
Het vermogen van elektrische apparatuur en systemen om aanvaardbaar te functioneren in hun elektromagnetische omgeving, door het beperken van onbedoelde elektromagnetische energie.
Een 3D-printer bouwt een driedimensionaal object uit een CAD-model (Computer-Aided Design), meestal door laag voor laag materiaal toe te voegen, vandaar dat het ook wel "additive manufacturing" wordt genoemd.
Een filter die verschillende optische golflengten in een inkomende lichtstraal selecteert aan de hand van een radiofrequentiesignaal.
Welk fenomeen zorgt er voor dat de lucht op onze planeet blauw kleurt? En waarom bij zonsondergang rood of oranje?
De planeet Venus bezat vroeger grote hoeveelheden water dat volledig verdampt is. CO2 blijft over in de venusatmosfeer.
De zeer hoge oppervlaktetemperatuur van 474 °C varieert nauwelijks van de dagzijde tot de nachtzijde.
Buitenaardse atmosferen kunnen waardevolle informatie opleveren over onze eigen atmosfeer, zijn verleden en zijn toekomst.
Een verhoogd ozonniveau kan schadelijk zijn voor gezondheid en vegetatie. Troposferisch ozon wordt niet rechtstreeks uitgestoten, maar geproduceerd door chemische reacties.
De afwezigheid van platentektoniek (= een horizontale beweging van het oppervlak onder invloed van magma) en de weinige vulkanische activiteit zijn belangrijke elementen om te begrijpen waarom Mars een veel kleiner broeikaseffect heeft dan de Aarde.